Inleiding door auteur Olivier Debaere

Met veel plezier haalde ik mijn thesis opnieuw boven om te herwerken voor een uitgave in de reeks Oostendse Historische Publicaties. De leuke herinneringen aan mijn studententijd kwamen terug, samen met de intense voldoening een eigen project –in dit geval de thesis- te kunnen afleveren. Bovendien deden de talrijke afbeeldingen me terugdenken aan de vele uurtjes archief : het (bijna) eindeloos opvragen van kaarten, het bekijken en catalogiseren en ten slotte de verwerking ervan. En toch is het met een glimlach dat ik aan deze tijd terugdenk…

Mijn interesse voor cartografisch materiaal in het algemeen en historische kaarten in het bijzonder gaat terug tot in mijn jeugd waar ik urenlang in oude en minder oude boeken bladerde om de kaarten te bewonderen. Toen ik geschiedenis ging studeren was dan ook één van mijn drijfveren dat ik meer wou weten over de oude kaarten die ik vroeger bekeken had. In eerste instantie waren dit documenten die verafgelegen gebieden en exotische bestemmingen in kaart brachten, maar geleidelijk aan verlegde het onderwerp zich naar stadsgeschiedenis en de bijbehorende cartografie.

Zo kwam ik –als Bruggeling- bij Oostende terecht, een stad met zo’n specifieke geschiedenis dat ik er onmiddellijk voor viel. De hele ontwikkeling van vissersdorp tot versterkte stad, de verwoesting na het beleg, de uitbouw van een nieuwe vestingstad en tot slot de uitbouw van een toeristisch centrum, maakten van Oostende een gedroomd onderwerp voor cartografen en stadshistorici. En met veel liefde heb ik me de geschiedenis en het cartografische materiaal van deze wonderbaarlijke stad eigen gemaakt en er een thesis over geschreven.

Het is misschien goed mijn eindwerk wat te situeren : het werd afgeleverd in 1993 en is dus m.a.w. ook gebaseerd op de artikels en informatie die toen voorhanden waren. Bovendien werden er uit de originele thesis een aantal kaarten en passages weggelaten om de leesbaarheid te bevorderen en om eventuele problemen met auteursrechten uit de weg te gaan.

De thesis overloopt de topografische geschiedenis van de stad Oostende vanag het prille begin tot aan de Eerste Wereldoorlog. Dit einde kan wat bruusk lijken, maar twee elementen hebben mijn keuze bepaald : eerst en vooral de oorspronkelijke doelstelling van de thesis om vooral de middeleeuwse periode en de moderne tijden te belichten (tot ca. 1789). Deze doelstelling werd later bijgestuurd omdat de topografie van de stad in de periode tot aan Leopold II zo sterk gewijzigd werd, dat ook deze elementen niet konden ontbreken. Bovendien bleken voor deze periode ook nog heel wat interessante plannen voorhanden te zijn. Dit werd dan ook als eindpunt genomen, ook omdat een eventuele verder behandeling (na 1914) voor een heel nieuw bronnenonderzoek had gezorgd, een gegeven dat moeilijk te rijmen viel met de beschikbare tijd. Toch verandert dit niets aan de inhoudelijke waarde van het werk en ik hoop dan ook dat u evenveel plezier beleeft aan het lezen als ik heb gehad aan het opstellen ervan…

Klik hier om verder te lezen.