Smis Silvain (1909-2003)

° Oostende, 24 januari 1909 - † 2003

persoonlijke gegevens

Zijn ouders waren de gekende bloemisten Smis, die hun bedrijf hadden in de Alfons Pieterslaan.
Ooms van Silvain zaten in de aannemersbranche.

studies

- architectuurstudies, Sint-Lukasinstituut, Gent (1932).
Zijn professoren waren Van Hove, Van Mechelen en Valentin Vaernewyck.
Medestudenten-streekgenoten waren Jerôme Brackx en Jozef Denorme. Naar eigen zeggen behoorde hij tot het “revolutionaire jaar”, het jaar waarin de studenten heel wat nieuwe ideeën doordrukten.

beroep

architect
Vestigt zich in 1932 als architect in Oostende. Smis was ongetwijfeld één van de topfiguren in de Oostendse architectenwereld van het interbellum. Zijn verwezenlijkingen waren modern, soms gedurfd maar bleven esthetisch en vol persoonlijke inbreng. Tot op hoge leeftijd was hij nog druk actief in het sociale leven.

plannen en realisaties (oeuvre)

* Au Grand Chic

Zijn eerste belangrijke opdracht was de bouw van het winkel- en woonpand “Au Grand Chic” (hoek Adolf Buyllstraat/Christinastraat) in 1934-35. In deze gewapend-betonnen constructie werd geen enkel steunpunt voorzien in de hoek met de straat. Dat riep in die tijd vraagtekens op qua stabiliteit, zodanig zelfs dat bij het wegnemen van de bekisting de straat verboden werd voor alle doorgang. “Au Grand Chic” is intelligente, moderne architectuur van toen, met een eigentijdse siertaal die niet meer refereert naar het eclectisme van de vorige generaties. Ook de helaas verdwenen, originele binneninrichting van de handelszaak stond op hoog niveau

* Badinstellingen

Smis was ook betrokken in de bouw van de ondergrondse badinstellingen ten westen van het Kursaal. Voor deze installatie was er een prijskamp geweest waarvoor 2 groepen plannen hadden ingestuurd: Christiaens & Valley en Smis & Colombie. De knoop werd op typisch Belgische wijze doorgehakt: de 4 kregen de opdracht om samen de plannen definitief uit te tekenen. De uitvoering werd toevertrouwd aan de firma Van Coillie. De horloge ter hoogte van de Kemmelbergstraat (na W.O.II niet stijlgetrouw hersteld en nog eens voor 3 à 4 jaar niet-stijlgetrouw herbetegeld) verborg de verluchtingskoker voor dit ondergrondse complex: hoog omwille van het zand. De mond was gericht richting Kemmelbergstraat, wèg van de overheersende windrichting.
 

* Gerechtshof

Ook in de bouw van het Gerechtshof (Canadaplein) speelde SMIS een grote rol, samen met architect Van Coillie. Dit gebouw geldt als een typisch voorbeeld voor de Belgische architectuur uit het late interbellum: de “nieuwe zakelijkheid”. In 1935-36 was voor de bouw van dit Gerechtshof een nationale wedstrijd georganiseerd. De overheid stond een klassiek plan voor met Grieks fronton en dergelijke. In het complex zou tevens de bibliotheek en de handelskamer een onderdak vinden. Onder druk van vooral de architecten koos men voor een modernere aanpak. Het waren tenslotte Van Laere, Smis en stadsingenieur Van Coillie die de opdracht uitvoerden. Het decoratieve beeldhouwwerk is van Cantré.

* Modernisatie van winkelpanden

- Oostende, Kapellestraat 11 (verdwenen)
- Oostende, Witte Nonnenstraat 35: pelshandel Vandenbossche (verdwenen)
- Oostende, Vlaanderenstraat (helling): vroegere Foto Ciné Leurs
- Oostende, Hertstraat: Café Baron d’Artagnan (verdwenen)

* Efemere realisaties

Stand Keramisch Bedrijf Florizoone op de Handelsbeurs in “Alberthall” in Oostende (= voormalig station).
 

* Andere realisaties

- Oostende, Alfons Pieterslaan 1 (dubbel winkelpand (traiteur Edda en handtassen Fantasia)
- Oostende, Alfons Pieterslaan 21
- Oostende, Alfons Pieterslaan 40 (kleding “Au Bon Coin”) (omgebouwd ca. 1984)
- Oostende, Alfons Pieterslaan 94
- Oostende, Breidelstraat 2-A (voorheen wild & gevogelte Compernolle)
- Oostende, Christinastraat 39-A
- Oostende, Christinastraat/hoek Sint Sebastiaanstraat (voorheen Cadogand; gelijkvloers helaas omgebouwd in febr. 1989). Een prachtige realisatie. De gevel van dit hoekpand is quasi symmetrisch gerekend vanaf de hoekas
- Oostende, Heilig-Hartlaan 15 (huize Hugo Verriest)
- Oostende, Heilig-Hartplein 3 en 7
- Oostende, Kaïrostraat 77
- Oostende, Kapellestraat 43
- Oostende, Léon Spilliaertstraat 34 (Sint Jozefschool)
- Oostende, Leopold II-laan 17 (Residence Marie-José). Dit was een der allereerste voorbeelden van hoogbouw appartementen in Oostende
- Oostende, Nieuwlandstraat 50, 52, 54 en 57
- Oostende, Tarwestraat 34, 38, 52 en 62
- Oostende, Torhoutsesteenweg 150 (voorheen Paper Supply).
- Oostende, Torhoutsesteenweg: Hermes (de onderbouw werd uitgevoerd met stenen afkomstig van de afbraak van het Postgebouw!)
- Oostende, Velodroomstraat 11
- Oostende, Wagenstraat 18
- Oostende, Zwaluwenstraat 101-103

* Kerken

- Mariakerke : O.L.V. koningin. Ontworpen in 1936; uitgevoerd in 1958. In de buitengevel werd veel rotsgesteente uit de Ardennen aangewend. Het gebruik van dit Ardens gesteente zou toen een meer algemeen gebruik ge weest zijn. Bedoeling was de werkloosheid in die streek te lenigen.
- Oostende, Sint-Godelieve.

* Tuinwijk aan de Spuikom

Ook aan de uitbouw van de Opex werkte Smis mee. Hij ontwierp een complex van ca. 70 huizen met tuinen aan de Spuikom, de toen in volle ontwikkeling zijnde OPEX-wijk . De idee was platte, gelijkvloerse woningen voor bejaarden, en daarnaast huizen met verdieping voor hun kinderen.

* Realisaties buiten Oostende

- Veurne, gevelontwerp Post en Telegraafgebouw
- Veurne, restauratie Vleeshallen
- Meulebeke, grafzerk De Brabandere
- Ichtegem, gemeentehuis
- Gistel, gemeentehuis
- Gistel, schoolgebouw
- Tervuren, kerk in 1958 (hoefijzervormig grondplan, gevelmozaïek van Fritz Kieckens)
- Ruddervoorde, kerk
- Waregem, “’t Ware Heem”, tehuis voor ouderlingen, 1963 (na wedstrijd)

Smis was ook een verdienstelijk dilettant schilder en tekenaar van ondermeer landschappen, hoevegebouwen.

adres

- Oostende, Edouard De Cuyperstraat 11-B (door hemzelf ontworpen woonhuis)

links

- Inventaris van het bouwkundig erfgoed (Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed)

bibliografie

- Norbert HOSTYN. Architectuur en urbanisatie in Oostende tijdens het interbellum. Oostende (onuitgegeven manuscript), 2006.
- M. SMETS, L’avènement de la cité-jardin en Belgique, Brussel-Luik. (P. MARDAGA), 1977.
- Norbert HOSTYN. Silvain Smis, in: De Plate, 1991, p.118 e.v.
- Lexicon van West-Vlaamse beeldende kunstenaars I, Brugge, 1992.